تاریخچه نقشه در ایران و جهان
مشاهدات کاشفین از قسمتهای دنیا حاکی
است، زمانی که از بومی محلی، پیرامون موقعیت اطرافش سئوال می شود، با یک قطعه چوب
خطوطی بر زمین رسم کرده، راهنمایی می نماید. هر چند این اطلاعات در حدود چندین
کیلومتر است و در محدوده ارتباط وی با سایر قبایل همسایه است. در مقابل درخواستی
که از یک فرد بومی در مجمع الجزایر پلی نزی می شود، وی قسمتی از جنوب اقیانوس آرام
را با گچ بر روی عرشه کشتی رسم می نماید.
جزایر مارشال واقع در اقیانوس کبیر و
در شمال شرقی استرالیا را با اشیاء مختلف مثل گوش ماهی،برگ درختان و هسته های میوه
به صورت نقشه هایی تهیه کرده و عوارض مهم زمینی را بر روی آن نشان می دهد.
در مناطق اسکیموها و یا اقوام سرخ پوست
مکزیک و دیگر جاهای مختلف نقشه هایی با علایم خاصی که مد نظرشان بوده، کشیده شده و
راهنماییهای لازم را نموده اند، لذا مشخص است که رسم نقشه قبل از هنر نوشتن وجود
داشته و در ارتباط نزدیک با زندگی بشر بوده است و ما این مطلب را با نظری به نقشه
های گذشته مشاهده می کنیم.
بابلیها: در نمایشگاه موزه دانشگاه
هاروارد، نقشه ای متعلق به بابلیها وجود دارد که متعلق به 2500 سال قبل از میلاد
است و بر روی لوحه گلی کوچکی به عرض 7 سانتی متر نقش بسته است. در موزه بریتانیا
نیز لوحه های زیادی است که مربوط به شهر بابل و تقسیم بندی آن می باشد.
مصریها: قسمتی از نقشه ای که بر روی
لوحه گلی به دست آمده است، نشانگر آن می باشد که مصریها در ردیف اولین اقوامی بوده
اند که مشاهدات خود را در سطح زمین پس از اندازه گیری مستقیم به صورت نقشه معرفی
کرده اند. نقشه کانسار طلای جبل البا در حدود 2000 سال قبل از میلاد تهیه شده که
در حال حاضر درکشور مصر موجود است. این گونه نقشه ها اغلب برای تعیین حدود اراضی
کشاورزی ساحل نیل تهیه شده است. گویا رامسس دوم در سالهای (1332- 1300) قبل از
میلاد روش مساحی را پایه گذاری کرده است.
یونانیها: قابل توجه این که نقشه جهان
نما منتسب به هومر، که در قرن نهم قبل از میلاد ترسیم شده است، امروزه موجود می
باشد. اما آنچه مورد دقت است این که نقشه کشی ریاضی و عملی در یونان شکل گرفت و
پایه نقشه برداری طرح ریزی گردید، به طوری که تا دوران اسلامی کار قابل توجهی از
دیگران مشاهده نشده است. اغلب تهیه نقشه ها مبتنی بر شیوه یونانیها بوده است.